Momotaro en fd-food.
Een bezoekje aan momotaro.
Momotaro is overigens niet de naam van de eigenaar van de
koi farm, maar de hoofdpersoon van een bekend Japans sprookje, waarnaar de farm
is genoemd. Het sprookje gaat over een jongen, Momotaro, die als baby door een
kinderloos, ouder echtpaar gevonden wordt in een enorme perzik en die op zijn
vijftiende met drie vrienden (een aap, een hond en een vogel) demonen en
dergelijke te lijf gaat. "Momo" betekent perzik in het Japans en
"Taro" is een veelvoorkomend deel van een Japanse jongensnaam
(Keitaro, Shintaro, Ryutaro enzovoort). Het verhaal speelt zich af rond Okayama,
waardoor veel bedrijven uit deze regio hun naam refereren aan dit legendarische
sprookjesfiguur.
Momotaro Koi Farm heeft in de relatief korte tijd van zijn
kwekers bestaan wereldfaam opgebouwd en is gelegen op een sprookjesachtige
locatie aan een fraaie rivier in de Okayama Prefecture. De grote baas is de
niet onbemiddelde Michio Maeda, die wordt geassisteerd door zijn zoon Daisuke.
Voordat begonnen werd met kweken, was Maeda koidealer. Naast de kwekerij bezit
hij een aantal restaurants en handelt hij in klassieke auto's. Ondernemen zit
duidelijk in zijn bloed. Momotaro Koi Farm produceert vrijwel uitsluitend
Go-Sanke, met het zwaartepunt op Sanke. Per jaar worden ongeveer 75.000 tosai
geproduceerd. Dit is wat er uiteindelijk overblijft uit 12 tot 15 miljoen
uitgekomen eitjes. Hiervoor zijn naar schatting ongeveer honderd kweken nodig.
Alle nakomelingen ontstaan door het "natuurlijk" laten afzetten van
de koi. De vissen worden dus niet met hormonen behandeld en afgestreken maar
bij elkaar gebracht in iets warmer water om ze tot paaien te stimuleren. Voor
deze gigantische hoeveelheden nageslacht is een oppervlakte aan vijvers en
mudponds nodig van rond de 100.000 vierkante meter! De tosai die worden
geproduceerd behoren tot de grootste van Japan, soms tot over de 45 centimeter
in lengte. In de volksmond wordt dan ook vaak gesproken over jumbo tosai als
men het over tosai van Momotaro heeft De grootte van de tosai wordt enerzijds
genetisch bepaald, anderzijds is dit het gevolg van de manier waarop men ze
laat opgroeien. Door Magoi bloed in sommige kweeklijnen te brengen hebben de
Momotaro bloedlijnen een groter groeipotentieel en een betere, bredere bouw
gekregen. De Magoi die hiervoor oorspronkelijk is gebruikt was anderhalve meter
lang! Daarnaast worden de jonge vissen opgekweekt in relatief warm, ondiep
water en krijgen ze het beste koivoer dat volgens de kweker te krijgen is. Dit
koivoer, FD food, is inmiddels in
Nederland verkrijgbaar. Voordeel voor Momotaro en andere kwekers uit de
omgeving is, dat ze zuidelijker liggen dan de kwekers uit de Niigata
Prefecture. De zomer is langer en warmer waardoor de vissen langer buiten
kunnen doorgroeien. Gemiddeld zijn de tosai uit het zuiden dus groter dan die
uit het Westen (Niigata) van Japan.
Het is een genot om de meester zelf aan het werk te zien met
de sembetsu van tosai. Maeda is een perfectionist en geeft dit soort dingen
niet graag uit handen. Het selecteren van de tosai is voor iedereen redelijk
goed te volgen. De meeste vissen die Maeda door laat gaan, zijn ook onze keuze.
Een aantal dat hij niet laat doorgaan overigens ook, maar dat terzijde. Bij de
sembetsu van de vissen die nog geen vijf centimeter zijn, en dus het stadium
van tosai nog niet hebben bereikt, is de keuze doorgaans veel moeilijker. Drie
medewerkers van Momotaro Koifarm zijn hiermee bezig en van de drie bakken waar
de vissen in terecht komen, is het ons volstrekt onduidelijk welke nu door gaan
en welke afvallen. Hier zal dus echt de ervaring van de kweker een rol spelen
(of onze onkunde natuurlijk). Ook op deze selecties drukt Maeda zijn stempel en
treed in zeldzame gevallen corrigerend op.
Momotaro Koi Farm heeft een aantal eigen bloedlijnen. Sanke,
welke van origine Matsunosuke betreffen, zijn zoals hierboven reeds vermeld
gekruist met Magoi en hebben geleid tot de Momotaro Mako Sanke bloedlijn. Aan
het begin van deze bloedlijn staat de beroemde Sanke "Mako". Dit is
een moederdier afkomstig van een kruising tussen Matsunosuke en Magoi.
Daarnaast is er natuurlijk de bekende Ryu bloedlijn die zich kenmerkt door een
slanke bouw en weinig Sumi in de eerste twee a drie levensjaren, welke echter
volledig tot ontwikkeling komen in de jaren daarna. Een bekende Mo-motaro
Kohaku bloedlijn is ontstaan uit de beroemde Kohaku "Eagle". Tot slot
is er nog de Shiro-Showa bloedlijn welke zich kenmerkt door zeer grote, goedgebouwde
Showa met een mooie Fukurin en waarvan een aantal de potentie bezitten om de 80
tot soms zelfs 90 centimeter grens over te gaan. Iets wat voor Showa zeer
uitzonderlijk is.
De allerbeste vissen gaan overigens de mudpond niet meer in.
Deze worden in een binnenbassin van 15 miljoen liter gehouden op een
temperatuur van ruim 20 graden om op die manier het maximale uit de vissen te
halen. Mocht je ooit in de gelegenheid zijn om daar naar binnen te mogen, neem
dan een slabbetje, een doos tissues en een schone luier mee. Hier zwemt het
crème de la crème, de overtreffende trap van koi, oftewel, hier trekken de
Grand Champions hun baantjes.
Gefilterd wordt er op de binnenvijvers over het bekende
"Bacteria House". Overal staan de roestvrijstalen "bakkieshowers"
gevuld met dit poreuze materiaal. De mudponds worden uitsluitend belucht en
voor zover ik kon zien tijdens het seizoen niet ververst. De administratie van
de mudponds is strak geregeld. In elk elektriciteitskastje bij elke mudpond zit
een geplastificeerd document met de foto's, de lengte bij uitzetten en
eventuele eigenaren van de in de mudpond uitgezette vissen. Over elektriciteit
gesproken. De benodigde energie om enorme hoeveelheden vijverpompen, luchtpompen en
de verwarming aan de gang te houden moet gigantisch zijn.
Voor het vullen van de mudponds en vijvers wordt bronwater
gebruikt dat uit de grond wordt opgepompt. Dit is van uitstekende kwaliteit, op
een vleugje ammonia na, en vormt met een voor Japanse begrippen mooie KH, een
goede buffer om de pH stabiel te houden.
Bij Momotaro worden de onderstaande waterwaardes gemeten:
Een beetje KH is in een groot deel van Japan namelijk ver te
zoeken, waardoor ter compensatie soms een enorme berg oesterschelpen in de
filtersystemen wordt opgenomen. Nog steeds voldoende pH buffer gegeven de KH.
De lichte verhoging van de ammonia vormt, met deze pH waarde, geen enkele
bedreiging voor het welzijn van de koi. Bij het testen van het water uit een
mudpond is het wel even schrikken. Een ammoniawaarde van 1,0 mgl (dit is bij
een pH van 8 ongeveer 0,1 mgl ammoniak en nog net te tolereren) en een
nitrietwaarde van 1,5 mgl (dit is echt te hoog) is toch wel wat te veel.
Daarnaast is ook de nitraatwaarde aan de hoge kant. Mogelijk dat het einde van
het groeiseizoen hier iets mee te maken waardoor we waarschijnlijk testen op
het slechtst mogelijke moment. De normaal in de mudpond aanwezige algen zijn
aan het afsterven (het is 's nachts al flink koud rond deze tijd van het jaar)
en leveren nu een negatieve, in plaats van een positieve bijdrage aan de
waterkwaliteit. De geoogste vissen binnen lijken er in de verste verte niet
onder geleden te hebben, die blaken van gezondheid. Wát een kwaliteit wordt
hier geproduceerd!
Om de mudponds te prepareren voor het volgende seizoen laat
men ze leeglopen, worden ze omgewoeld en voorzien van een laag "wit
poeder". Dit witte poeder zal iets van kippenmest en/of kalk bevatten,
zodat het water gebufferd wordt en micro-organismen goed tot ontwikkeling
kunnen komen. Uiteindelijk moet dit samen met de afvalstoffen van de koi zorgen
voor een voedzame groene oersoep. Dit poeder is denk ik tevens de verklaring
waarom de pH in de mudpond hoger is die van het bronwater. Voor de grap hebben
we de waterwaardes in de rivier nog getest omdat hier vele "wilde"
koi in zwommen. Die hadden niet te mopperen over de waterkwaliteit en hoefden
zich enkel zorgen te maken over de visarenden die met grote aantallen boven de
rivier zweefden.
Woordenlijst:
Go-Sanke: Verzamelnaam voor Kohaku. Sanke en Showa.
Fukurin: De (glanzende) huid tussen de schubben van een koi.
Ikeage: Oogsten van een mudpond.
Magoi: Oervorm van de huidige Koi.
Mudpond: Letterlijk "moddervijver". Opgroeivijver
zonder folie of vaste bodem.
Nisai: Twee seizoenen in de mudpond doorgebracht.
Sembetsu: Selecteren ("Cullen") van koi op kwaliteit.
Shi: Stad
Tosai: Een seizoen in de mudpond doorgebracht.
